PODGORICA – Ambasador Kine u Crnoj Gori Fan Kun stupio je na dužnost septembra 2022 godine. Od tada, imao je priliku da se uvjeri u istinitost priča o crnogorskim ljepotama, gostoljubivosti našeg naroda, ali i da svjedoči turbulentnim političkim vremenima za Crnu Goru. U prvom razgovoru nakon stupanja na dužnost, ambasador Fan Kun za CMG govori o vezama Crne Gore i Kine, uzajamnom poštovanju ali i perspektivi za dalju međunarodnu saradnju. Političke aktere u zemlji poziva da Crnoj Gori vrate stabilbnost, i zajednički sa Kinom promovišu dalji razvoj zdravih i stabilnih bilateralnih i prijateljskih odnosa dvije zemlje.
Tradicionalno prijateljstvo Kine i Crne Gore traje od davnina, podsjeća ambasador. Za to je, kako kaže, puno zaslužan kultni jugoslovenski film „Most“ i njegova muzička tema „Bella Ciao“, koja je nadaleko poznata širom Kine i koja se i dalje rado pjevuši.
-Ja sam takođe veliki ljubitelj ovog filma i brojne detalje i scene iz njega još uvijek imam jasno sačuvane u sjećanju. Kao i mnogi kineski turisti koji ovdje dolaze puni impresija, i ja sam tako prije mnogo godina na vrlo lijep način zamišljao Crnu Goru. Most u kanjonu rijeke Tare ne samo da predstavlja dragocjeno istorijsko sjećanje kineskog naroda o Crnoj Gori, već i povezuje iskreno prijateljstvo naša dva naroda kroz vrijeme i prostor. Tokom protekle dvije godine, pandemija je uslovila značajne izazove za zemlje širom svijeta. Kineski i crnogorski narod se međusobno pomagao i podržavao u borbi protiv virusa, zajednički prevazilazeći teškoće i učvršćujući i dalje razvijajući tradicionalno prijateljstvo između dvije zemlje. Radujem se, s prvim pupoljcima proljeća, što skorijem oporavku razmjene i saradnje između Kine i Crne Gore u brojnim oblastima – kazao je ambasador Fan Kun u razgovoru za CMG.
Govoreći o najvažnijem infrastrukturnom prijektu u Crnoj Gori, izgradnji autoputa Bar-Boljare, čija je izgradnja povjerena kineskoj kompaniji CRBC, ambasador Fan Kun kaže da prioritetna dionica autoputa Bar - Boljare u Crnoj Gori predstavlja veliko dostignuće u praktičnoj saradnji dvije zemlje i pravi model projekta u oblasti infrastrukture u okviru inicijative „Pojas i put“ i mehanzima saradnje između Kine i zemalja Centralne i Istočne Evrope.
- Od puštanja u saobraćaj u julu 2022 godine, ovom dionicom je bezbjedno je prošlo više od milion vozila, čime je nesumnjivo uveliko olakšano putovanje i život svih crnogorskih građana, postavši tako pravi simbol kinesko-crnogorskog prijateljstva i saradnje. Posmatrajući dugoročno, ovaj autoput je veoma značajan iz četiri razloga. Prije svega, sa aspekta bezbjednosti, znatno je poboljšao uslove saobraćaja u Crnoj Gori, čime će se uticati i na smanjenje broja žrtava i nezgoda na putevima - rekao je naš sagovornik.
Drugo, ističe Fan Kun, sa aspekta razvoja, autoput podstiče razvoj okolnih područja i ukupne privrede Crne Gore, a posebno turizma, čime se smanjuje i jaz koji postoji u pogledu neravnomjernog razvoja sjevera i juga zemlje. Treće, dodaje ambasador, sa aspekta povezanosti, autoput olakšava interkonekciju Crne Gore sa zemljama regiona i ostatka Evrope i doprinosi jačanju pozicije Crne Gore kao regionalnog saobraćajnog čvorišta.
- Na kraju, on predstavlja pravi put prosperiteta, jer podiže povjerenje međunarodne zajednice u razvojne perspektive Crne Gore i pomaže Crnoj Gori da se integriše u evropsku porodicu. Vrijeme će pokazati da je Kina dobar i istinski prijatelj Crne Gore, i da je voljna da nesebično pomogne građanima Crne Gore u ostvarivanju svog ekonomskog i društvenog razvoja - ističe ambasador.
Upitan o stvaranju uslova za dalju saradnju između Crne Gore i Kine, ambasador ističe dasu Kina i Crna Goru pravi prijatelji i partneri koji se međusobno uvažavaju.
- Iako Kina i Crna Gora imaju određene razlike u istoriji, kulturi, društvenom sistemu, ekonomskom modelu, veličini i broju stanovnika itd, dvije zemlje imaju duboko i tradicionalno prijateljstvo, komplementarne razvojne prednosti, kao i snažnu potrebu za saradnjom i želju za zajedničkim razvojem. Kina i Crna Goru su pravi prijatelji i partneri koji se međusobno uvažavaju. Istovremeno, postoje tri povoljne okolnosti koje pozitivno utiču na saradnju Kine i Crne Gore - navodi ambasador.
Prvo, kako kaže, česte su razmjene na visokom nivou između dvije zemlje i međusobno političko povjerenje se na taj način dodatno konsoliduje.
- Obje strane vode nezavisnu spoljnu politiku mira i insistiraju na tome da su sve zemlje ravnopravne, nezavisno od njihove veličine, što je postavilo čvrste političke temelje za prijateljske odnose i saradnju. Drugo, praktična saradnja između dvije zemlje dala je plodne rezultate. Pored prioritetne dionice autoputa, dvije zemlje su sprovele čitav niz drugih ekonomskih i trgovinskih projekata na obostranu korist i dobit. Treće, međuljudska i kulturna razmjena nastavila je da se produbljuje, razmjena u oblasti obrazovanja, kulture, sporta, zdravstva i drugih sfera bila je plodna, ali je i prijateljstvo naša dva naroda duboko ukorijenjeno u srcima običnih ljudi. Kina i Crna Gora će i ubuduće nastaviti da razvijaju svoje prijateljstvo kroz vrijeme i prostor i ostvaruju saradnju bez ograničenja – pojasnio je naš sagovornik.
Kao ambasador NR Kine u Crnoj Gori, nastojaće, kaže Fan Kun, da u potpunosti afirmiše nastavak razmjene i saradnje naših zemalja u ključnim oblastima, kao što su saobraćajna infrastruktura i obnovljivi izvori energije, ali i nastavak produbljivanja praktične saradnje u oblasti turizma, poljoprivrednih i prehrambenih proizvoda, nauke i tehnologije, te da dam doprinos pospješivanju razmjene u kulturi, obrazovanju i sportu, istovremeno stvarajući polazište za saradnju i u novim oblastima, kao što su visoka tehnologija, zaštita životne sredine i inovacija.
Foto: VCG
Kada je u pitanju turbulentna politička situacija u Crnoj Gori, Fan Kun poziva crnogorske političare da postignu političko pomirenje i zemlji vrate stabilnost.
- Kina je oduvijek insistirala na tome da su sve zemlje jednake i ravnopravne, nezavisno od njihove veličine. Takođe, Kina insistira i na međusobnom poštovanju suvereniteta i teritorijalnog integriteta, zatim međusobnom nemiješanju u unutrašnju politiku i poštovanju prava svake zemlje da samostalno donosi odluke o svojim unutrašnjim poslovima. Kina i Crna Gora se već tradicionalno međusobno uvažavaju i vode računa o suštinskim interesima obje strane.Ljudi iz svih sfera života u Crnoj Gori čvrsto podržavaju princip “jedne Kine”, a Kina istovremeno snažno podržava razvojni put koji je Crna Gora samostalno izabrala. Nadam se da će sve strane u Crnoj Gori u što skorijem roku uspjeti da postignu političko pomirenje u ustavnim i zakonskim okvirima, vrate Crnoj Gori političku stabilnost, omoguće njen ekonomski razvoj i društveni sklad, te zajednički sa Kinom promovišu dalji razvoj zdravih i stabilnih bilateralnih i prijateljskih odnosa naše dvije zemlje – navodi naš sagovornik.
Govoreći o 20. Nacionalnom kongresu Komunističke partije Kine koji je privukao pažnju svjetske javnosti, te o uticaju koji će on imati na Kinu i svijet, a posebno na region Centralne i Istočne Evrope, ambasador Fan Kun podsjeća da je u oktobru 2022. godine, na kojem su napravljeni planovi i definisani najvažniji ciljevi i zadaci u okviru nacionalnog razvoja Kine u narednih pet godina i duže, i utvrđeno novo rukovodstvo zemlje na čelu sa drugom Si Đinping, koje će predvoditi to novo putovanje sveobuhvatnog preporoda kineske nacije uz modernizaciju u kineskom stilu. - Modernizacija u kineskom stilu ide putem mirnog razvoja. Kina je posvećena sopstvenom razvoju, istovremeno odlučno čuvajući svjetski mir i razvoj. Upravo i koristi sopstveni razvoj kako bi se bolje očuvao globalni mir i razvoj. Modernizacija u kineskom stilu pruža maksimalnu stabilnost u turbulentnoj međunarodnoj situaciji, a takođe pruža široke nove mogućnosti za prijateljske odnose i saradnju između Kine i zemalja Centralne i Istočne Evrope - dodao je ambasador.
Foto: VCG
Kao iskreni prijatelj i partner zemalja Centralne i Istočne Evrope, Kina koja se nalazi na svoj novoj istorijskoj polaznoj tački, nastaviće da čvrsto podržava njihov razvoj, uključujući i Crnu Goru, stav je ambasadora.
- Prije svega, potrebno je istrajati u očuvanju jedinstva i prijateljstva, jer je upravo prijateljstvo glavna melodija kineske politike prema Evropi, a zajednička saradnja je njen glavni cilj. Drugo, potrebno je insistirati na sinergiji. Saradnja između Kine i zemalja Centralne i Istočne Evrope je važan segment saradnje Kine sa EU, a usklađenost sa tržišnim pravilima i standardima EU pomoći će Evropi da postigne uravnoteženiji razvoj. Treće je da baštinimo otvorenost i borimo se za obostranu dobit i korist. Kina će nepokolebljivo nastaviti svoje otvaranje prema svijetu, nastaviti uvoz većih količina proizvoda iz zemalja CEEC, a kompanije iz ovih zemalja će u Kini sve imati podjednak tretman. Četvrto je insistiranje na pragmatičnosti i opštoj preferenciji. Kina je spremna da započne nove vidove saradnje u oblastima izvoza poljoprivrednih i prehrambenih proizvoda u Kinu, e-trgovine, finansija, povezivanje i olakšavanje međuljudske razmjene - ističe Fan Kun.
Upitan o sastanku kineskog i američkog predsjednika, te o očekivanjima kada su u pitanju američko - kineski, Fan Kun podsjeća da su na predlog SAD, kineski predsjednik Si Đinping i američki predsjednik Džo Bajden imali 15. novembra 2022. godine susret i sastanak na Baliju.
- Tom prilikom održali su jedan veoma iskren, dubinski, konstruktivan i strateški razgovor o glavnim pitanjima vezanim za kinesko-američke odnose i prilikama za globalni mir i razvoj. Oba predsjednika posvećuju veliku pažnju globalnom značaju kinesko-američkih odnosa, obojica su istakli važnost uspostavljanja vodećih principa kinesko-američkih odnosa, kao i nadu da će stabilizovati bilateralne odnose. Obojica su saglasni da ojačaju komunikaciju i razmjenu i promovišu praktičnu saradnju. Ovo će pomoći u postizanju postepenog vraćanja bilateralnih odnosa na zdrav i stabilan kolosjek. Sve strane u međunarodnoj zajednici su posvetile veliku pažnju ovom sastanku i generalno pozitivno komentarisale njegovu efikasnost i važnost, smatrajući da je ovaj sastanak održan u posebnom trenutku sa naročitim značajem, koji je početak procesa “izgradnje mostova” između Kine i SAD-a i da će dalje doprinostiti kalibiranje kursa i vraćanju na pravi put kinesko-američkih odnosa - smatra Fan Kun.
Ovaj sastanak šefova država ne samo da ima veliki praktični značaj, kaže Fan Kun, već će imati i važan i dalekosežan uticaj na kinesko-američke odnose u sljedećoj fazi, pa čak i na duže staze.
- Prvenstveno kako bi se definisao pravac, a to je da se spriječi da kinesko-američki odnosi ispadnu iz kolosjeka i izmaknu kontroli, kao i da se pronađe najbolji put slaganja dvije velike zemlje. Drugo je kako bi se odredio strateški okvir, a to je zajednički razgovor i uspostavljanje vodećih principa kinesko-američkih odnosa. Treće je kako bi se započeo proces, a to je sprovođenje važnog konsenzusa koji su postigli dva šefa država za upravljanje i stabilizaciju kinesko-američkih odnosa - dodaje naš sagovornik.
Fan Kun ističe i da su upravljanje i stabilizacija kinesko-američkih odnosa stalan i neprekidan proces koji je u toku, i koji ne pripada ni prošlom vremenu, ali ni svršenom obliku.
- Dvije strane će, u skladu sa prioritetima koje su postavili šefovi dvije države, održavati dijalog i komunikaciju, upravljati i kontrolisati sukobe i razlike, unapređivati razmjenu i saradnju, ispunjavati pozitivnom energijom kinesko-američke odnose, postavljati sigurnosni ventil, te unijeti stabilnost i izvjesnost u ovom turbulentnom svijetu promjena - zaključuje naš sagovornik.ž
„Problem tri tijela“ preporuka za čitaoce u Crnoj Gori
Ambasador Fan Kun diplomirao je književnost i pravo, pa smo ga zamolili za književnu preporuku za naše čitaoce.
- Trilogija „Problem tri tijela“ je savremeni naučnofantastični roman čiji je autor kineski pisac naučne fantastike Liu Cixin. Roman na krajnje zanimljiv način prikazuje „civilizaciju tri tijela“, koja postoji pored civilizacije Zemlje, i smatra se prekretnicom u kineskoj naučnofantastičnoj literaturi. Poslednjih godina serijal romana „Problem tri tijela” preveden je na više od deset jezika i objavljen je i distribuiran širom svijeta. Proces ekranizacije ovog djela takođe privlači veliku pažnju javnosti. Nadam se da bi se ovo djelo dopalo i čitaocima iz Crne Gore - zaključuje ambasador. (Jovana Đurišić)
